Afschakelen van zonnestroominstallaties: wat is de invloed op de netbalans en de energiemarkt?

Het afschakelen van zonnestroominstallaties heeft invloed op het elektriciteitsnet en de energiemarkt. Soms laat die invloed zich heel goed zien, op zonnige dagen bijvoorbeeld. Hoewel we die afgelopen april niet veel hadden, sprong er toch een enkele dag uit. Op die dag werd in totaal zo’n 800 MW aan vermogen afgeschakeld. Maar niet zonder risico’s. We leggen uit hoe het zit. En we waarschuwen maar vast: eenvoudig is het niet. 

Afschakelen van zonnestroominstallaties door negatieve onbalansprijzen

Op een redelijk zonnige dinsdag in de laatste week van april raakten vraag en aanbod van stroom rond de middag uit balans. Er ontstond een overschot aan elektriciteit op het net. Hierdoor dreigde het net rond 13.00 uur overbelast te raken en kregen we te maken met negatieve onbalansprijzen. Dat zie je gebeuren in de grafiek hieronder. 

Hoe zie je het overschot terug op de energiemarkt? 

Het ontstaan van negatieve onbalansprijzen heeft alles te maken met het reguleren van de balans op ons elektriciteitsnet. In Nederland ligt de verantwoordelijkheid daarvoor bij TenneT. Op het moment dat we met een overschot aan elektriciteit zitten, is TenneT de partij die ingrijpt om te voorkomen dat overbelasting leidt tot noodsituaties zoals stroomuitval of beschadiging van belangrijke systemen. Hoe ze dat doen, kun je goed zien in de grafiek hieronder. De grafiek laat de marktdynamiek op de zonnige middag in april zien. 

Omdat die middag sprake was van een overschot op het elektriciteitsnet, moest TenneT aan de bak om het net in balans te houden. Dit deed TenneT door vermogen af te regelen. Dat zie je aan de blauwe lijn in de grafiek, die op zo’n moment omlaag gaat. Als je deze grafiek naast de grafiek met onbalansprijzen legt, zie je wat het afregelen van vermogen door TenneT doet met de onbalansprijzen. Want op de momenten dat TenneT vermogen afregelt, zie je de onbalansprijzen negatief worden. En we zeiden het al even: die negatieve onbalansprijzen zorgen ervoor dat allerlei partijen hun zonnestroominstallaties uitzetten. Deze installaties blijven uit tot het einde van het kwartier. Een kortere interval voor het afschakelen van zonnestroominstallaties is niet mogelijk, omdat het systeem daarvoor te complex is. Maar door elk kwartier naar de actuele situatie te kijken, creëert TenneT een zo goed mogelijk evenwicht. 

Soms wordt er bij negatieve onbalansprijzen in een korte tijd zó veel vermogen afgeschakeld, dat er juist een tekort aan elektriciteit dreigt. TenneT stopt dan natuurlijk met afregelen. Dit zie je aan de blauwe lijn die terug omhoog gaat. De onbalansprijzen worden dan aan het begin van het kwartier ook weer positief. Dit is het moment waarop alle installaties weer gaan produceren. 

Maar als alles gewoon weer produceert zoals het in de oorspronkelijke situatie van overschot deed, zit de markt gewoon weer opnieuw met een overschot. TenneT moet dan nogmaals vermogen afregelen. De blauwe lijn gaat dan weer omlaag, tot het hele verhaal zich weer herhaalt. En dat is dus hoe het zaagtandpatroon in de grafiek ontstaat. 

Wat als ze te veel vermogen afregelen? 

Maar wat zegt dan die oranje lijn? Nou, wat betreft een tekort aan elektriciteit, blijft het niet altijd bij een dreiging. Soms is het stoppen met vermogen afregelen niet genoeg om te voorkomen dat er een tekort ontstaat. Als dat het geval is, moet het buitenland bijspringen. De oranje lijn geeft dus de hoeveelheid elektriciteit aan die is geïmporteerd vanuit grenspunten. 

Op deze zonnige middag in april ging dat op sommige momenten nog maar net goed. Iets meer vermogen van zonnestroominstallaties afschakelen, en het kan verkeerd uitpakken. 

Betalen voor afschakelen

Soms lukt het niet om het tekort op te lossen met geïmporteerde elektriciteit vanuit grenspunten. In dat geval moet TenneT de boel oplossen door binnen het kwartier vermogen op te regelen. In zo’n situatie gaan gascentrales bijstoken en worden de onbalansprijzen positief. 

En terwijl je in dat kwartier geld dacht te krijgen voor het afschakelen van je zonnestroominstallatie, pakt het toch echt anders uit. Want zodra gascentrales bijstoken en onbalansprijzen positief worden, moet je betalen voor het afschakelen. 

Slim Zon Schakelen met ELIX 

Dat de invloed van afschakelen op de netbalans en energiemarkt complex in elkaar steekt, is nu wel duidelijk. Dus ook wanneer je wel en niet je zonnestroominstallatie afschakelt, blijft een kwestie van heel goed opletten. Je wil voorkomen dat je verkeerde keuzes maakt of waardevolle kansen laat liggen. Daarvoor moet je weten hoe de energiemarkt werkt en continu zicht hebben op de ontwikkelingen rondom het Nederlandse energiesysteem. 

Terwijl we zien dat het loont om slim met zakelijke energie om te gaan, merken we bij steeds meer ondernemers dat het lastig is de ontwikkelingen bij te benen. Daarom werken onze energiespecialisten hard aan slimme energieoplossingen voor ondernemers met een zakelijke zonnestroominstallatie. Wij voorkomen dat je teruglevert bij negatieve prijzen en zorgen we dat je veilig en lucratief afschakelt. Slim Zon Schakelen noemen we dat.

Benieuwd wat Slim Zon Schakelen jou op kan leveren? Neem vrijblijvend contact met ons op en ontdek welke stappen jij kunt zetten in winstgevende verduurzaming.